Uniejów

Uniejów – dzwonnica przy Kolegiacie

Uneievo zostało po raz pierwszy wymienione w bulli papieskiej Innocentego II w 1136 roku. Historia miasta jest nierozłącznie związana z arcybiskupami z oddalonego o 120 km Gniezna. Prawa miejskie Uniejów otrzymał najprawdopodobniej około 1280 roku, co zalicza go do jednego z najstarszych miast Polski. Założycielem miasta był Jakub Świnka.

Działalność budowlana arcybiskupów gnieźnieńskich

W czasie sporów z zakonem krzyżackim w roku 1331 miasto zostało kompletnie zniszczone. Z inicjatywy arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego zostały wzniesione Kolegiata pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz w latach 1360-65 zamek obronny, w którym odbywały się kongresy kleru oraz synody diecezjalne. Na ten czas przypada również najświetniejszy okres rozkwitu miasta.

Tomasz Stanisław Wolski

W Uniejowie zatrzymywali się m. in. Władysław Jagiełło, Kazimierz Wielki oraz Władysław Warneńczyk. Natomiast brak informacji na temat pobytu królów z dynastii saskiej – Uniejów leżał bowiem nieco poza szlakami pocztowymi. Wiadomo jednak, że urodzonego w 1700 roku w Uniejowie Tomasza Stanisława Wolskiego August Mocny wyposażył „w niezbędne środki i polecenia“ dla odbycia rozmaitych podróży. W późniejszym okresie Wolski udał się do Palestyny i Persji, a dzięki swoim militarnych osiągnięciom awansował na dowódcę papieskiej floty.

Wzloty i upadki

Warta w Uniejowie

Pożar, jaki wybuchł w 1632 roku zapoczątkował upadek miasta. W czasach wojen nordyckich zamek został spustoszony i zdewastowany. W latach 1736 oraz 1790 nowe pożary strawiły miasto. W toku drugiego rozbioru Polski Uniejów dostał się pod panowanie pruskie. Arcybiskupi stracili również zamek, który po odzyskaniu niepodległości został znacjonalizowany.

W 1836 roku uniejowskie dobra wraz z miastem przeszły w ręce cesarskiego hrabiego Aleksandra Tolla. W związku z cesarskim zwierzchnictwem, w 1870 roku, miasto utraciło prawa miejskie, jednak nie na długo, gdyż w 1919 roku odzyskało je na nowo. Odkryte pod koniec lat 70 XX w. źródła termalne stanowią podstawę pierwszego polskiego uzdrowiska termalnego. Obecnie Uniejów ma 2900 mieszkańców.