Etap usłany pałacami! Żaden inny odcinek trasy pomiędzy Dreznem a Warszawą nie obfituje w tak dużą liczbę okazałych rezydencji. Chcąc jechać mniej więcej prosto do Gostynia, trzeba pójść na kompromis, gdyż także miasteczko Poniec warte jest odwiedzenia …
Fragment mapy turystycznej dla podróży Drezno-Warszawa (1751)
A. F. Zürner w swoim przewodniku nie udziela szczegółowych informacji dotyczących stacji pocztowych czy postojów na tym etapie. Przypuszczalnie przebieg historycznego traktu o długości czterech saksońskich mil (36 km) odpowiadał przebiegowi dzisiejszej drogi krajowej nr 12. Ponieważ przejazd ruchliwą drogą krajową nie dostarcza szczególnych turystycznych wrażeń, proponuje się wybór następujących alternatywnych tras. Z uwagi na liczne godne odwiedzenia pałace, kościoły oraz pole bitewne z czasów wielkiej wojny nordyckiej znajdujące się na tym etapie, trudno dokonać wyboru optymalnej, przebiegającej w linii prostej, drogi dla pokonania dystansu pomiędzy Lesznem a Gostyniem. Z całą pewnością można stwierdzić, iż najsilniejsze powiązania z czasami unii polsko-saskiej wykazuje trasa wiodąca przez Rydzynę i Poniec. Jednak także o 7 km krótsza, przebiegająca nieco na północ od opisanej poniżej, trasa przez Pawłowice oraz Łękę Wielką, jest turystycznie bardzo atrakcyjna.
Opuszczamy Leszno i kierujemy na południowy wschód. W Dąbczu (niem. Dambitsch) mijamy pochodzący z XVII w. kościół szachulcowy, a po przejechaniu 11 km dojeżdżamy do jednej z największych atrakcji całej podróży do Warszawy, do Rydzyny (niem. Reisen). Miasteczko może się poszczycić barokowym założeniem oraz wzniesionym w latach 1685 – 1695, najpiękniejszym barokowym zamkiem w Wielkopolsce. Od końca XVII w. posiadłość należała do szlacheckiego rodu Leszczyńskich.
Zamek w Rydzynie (Foto: J. Lewiński, 2011)
Na początku XVIII w. dzieciństwo i młodość spędził tutaj późniejszy król Stanisław I Leszczyński, bezpośredni konkurent Augusta Mocnego w walce o polski tron. Niestety w 1707 roku rosyjskie wojska doszczętnie spaliły zamek. W późniejszym czasie Leszczyński sprzedał zamek Aleksandrowi Józefowi Sułkowskiemu, ministrowi na dworze Augusta III, który w latach 1742 do 1745 przebudował go, nadając mu styl rokokowy. August Mocny i jego syn, August III, wielokrotnie zatrzymywali się w Rydzynie. Wystawna rezydencja rodziny Sułkowskich była znana na całą Wielkopolskę, sławę centrum kulturalnego zawdzięczała m. in. teatrowi dworskiemu. W 1945 roku zamek został zdewastowany przez sowieckie oddziały, a w latach 1970-89 odbudowany zgodnie z dawnymi planami. Zamek jest otwarty dla zwiedzających, mieści się w nim również restauracja.
Po kolejnych 11 km, pokonywanych głównie na bocznych drogach, dojeżdżamy do Janiszewa (niem. Janischewo), dziś należącego do ośmiotysięcznego miasteczka Poniec (niem. Punitz). Tutaj dn. 7 listopada 1704 roku, w ramach wielkiej wojny nordyckiej, pomiędzy polsko-saskimi oraz szwedzkimi wojskami doszło do potyczki w czasie odwrotu. Pomimo silnego szwedzkiego uderzenia oraz 500 zabitych, rannych oraz wziętych do niewoli, Saksończycy po bitwie zdołali się przeprawić przez Odrę. Należy nadmienić, że pruski król Fryderyk II w jednym ze swoich pism z uznaniem wyrażał się o przykładnym odwrocie dokonany przez generała Schulenburga. Dziś w Poniecu bierze początek kilka oznakowanych szlaków rowerowych, wśród nich „Szlak Mickiewicza“ oraz „Szlak Czartoryskich“.
Zamek Rokosowo
Z Ponieca trasa na odcinku 6 km wiedzie przez Śmiłowo, Drzewce oraz Czarkowo do Rokosowa, gdzie znajduje się zamek w stylu tzw. gotyku romantycznego, wzniesiony w poł. XIX w. Budowniczym zamku był hrabia Józef Mycielski, a projekt pochodził od architekta Fryderyka Stüllera. Przez kilka pokoleń zamek był również rezydencją księcia Czartoryskiego. Posiadłość otoczona jest 10-hektarowym parkiem z wartościowym drzewostanem. Dzisiaj w zamku mieści się hotel oraz centrum konferencyjne.
Udając się dalej w kierunku Gostynia, kolejnego etapowego celu, przejeżdżamy przez miejscowości Łęka Mała oraz Aleksandrowo. Odległość z Rokosowa wynosi 15 km. Szczególnie wytrwali mogą zaczepić jeszcze o Łękę Wielką i choć przez ogrodzenie rzucić okiem na wzniesiony dla Leona Mielżyńskiego w 1870 roku neogotycki pałac w stylu angielskim wraz z otaczającym go 6,5-hektarowym parkiem. Dziś posiadłość znajduje się w prywatnych rękach i nie jest dostępna dla zwiedzających.
Pałac w Pawłowicach
Alternatywna trasa, która mierzy sobie zaledwie 36 km prowadzi na odcinku 14 km z Leszna w kierunku wschodnim przez Nową Wieś do Pawłowic (niem. Pawlowitz), gdzie znajduje się klasycystyczny pałac Mielżyńskich. Imponujące założenie pałacowe zostało wybudowane w latach 1737-99 wg planów Karola Gottharda Langhansa (Karl Gotthard Langhans), tego samego architekta, którym zaprojektował Bramę Brandenburską w Berlinie. Wyposażenie wnętrz to dzieło Jana Krystiana Kamsetzera (Johann Christian Kamsetzer), ur. w 1753 roku w Dreźnie oraz zm. w 1795 roku w Warszawie, gdzie spoczął na cmentarzu ewangelickim. Kamsetzer był polsko-saskim architektem, który pracował również na zlecenie następcy Augusta III na polskim tronie, Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po uprzedniej telefonicznej (tel. +48 65 529 92 22) rezerwacji możliwe jest zwiedzanie pałacu, a także skorzystanie z pokoi gościnnych, w których częściowo zachowały się oryginalne elementy wyposażenia wnętrz.
Kościół w Oporowie
Opuszczając Pawłowice, po 7 km docieramy do wsi Oporowo, gdzie warto zobaczyć kościół szachulcowy z 1640 roku z barokowym wyposażeniem wnętrz. W Oporowie znajduje się również charakterystyczny dla tego regionu kompleks dworski. Po przejechaniu kolejnych 3 km, za Łęką Wielką, przebieg tej alternatywnej trasy pokrywa się z wyżej opisanym.
Linki