W 1738 roku, na zlecenie króla Augusta Mocnego, Fryderyk August Zürner opracował trasę podróży z Drezna do Warszawy. Ukazała się ona drukiem pod tytułem „Treściwy przewodnik dla zwyczajnej podróży z Drezna do Warszawy”(tytuł oryginalny: „Kurze Anleitung zur gewöhnlichen Reise von Dreßden nach Warschau“). Na wiele dziesięcioleci Saksonię i Polskę połączyły nowe trakty komunikacyjne, istniejące obok starych szlaków handlowych: drogi wysokiej (Via Regia) oraz drogi niskiej. Wraz z kresem panowania na polskim tronie Wettynów oraz piastowania przez króla Saksonii Fryderyka Augusta urzędu księcia warszawskiego trasy te częściowo popadły w zapomnienie.
Niniejszy portal internetowy opisuje historyczny przebieg dawnego traktu pocztowego. Udokumentowane historyczne nazwy miejscowości położonych wzdłuż północnego traktu pocztowego zostały, o ile było to możliwe, przyporządkowane do aktualnych nazw. W stopniu, w jakim pozwala na to dzisiejszy układ dróg i szlaków opracowano atrakcyjną trasę turystyczną. Niektóre odcinki szlaku również dzisiaj odpowiadają ówczesnym trasom. Na etapach, gdzie oryginalnego przebiegu nie udało się odtworzyć, wybór padł na najbliżej położone turystycznie atrakcyjne drogi i miejsca.
Szczególnego charakteru naszym historycznym wyprawom do poszczególnych miejsc i odcinków trasy nadaje zaakcentowanie polsko-saskich powiązań i przyporządkowanie ich położonym wzdłuż wyznaczonej trasy miastom, pałacom, polom bitewnym. W centrum zainteresowań autorów znajduje się doba baroku wraz z pozostawionymi przez nią saskimi śladami w Polsce oraz polskimi w Saksonii.
Choć, rzecz jasna, liczba saskich śladów wyraźnie się zmniejsza po przekroczeniu granicy i opuszczeniu dawnego terytorium Saksonii, to u kresu podróży, w Warszawie, ponownie osiąga ona swoje apogeum. Również w Dreźnie można natrafić na liczne miejsca i historie związane z pobytem w stolicy Saksonii prominentnych Polaków.
Za źródła dla poniższego opracowania informacji o miastach i szlaku posłużył internet, materiały promocyjne miast i gmin położonych wzdłuż szlaku oraz spory zbiór polsko- i niemieckojęzycznej literatury przedmiotu. Nieocenionym źródłem inspiracji były rzecz jasna osobiste przeżycia z odbytej wyprawy rowerowej oraz nawiązane przy jej okazji kontakty z zaangażowanymi przedstawicielami lokalnych społeczności.
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej przyczyniło się nie tylko do ogólnego wzrostu gospodarczego, który znajduje swój wyraz m. in. w odrestaurowanych starówkach i pomnikach historii, lecz również stało się zachętą do przezwyciężania ideologicznych barier w postrzeganiu historii własnego miasta lub regionu, nierzadko podlegających niemieckim wpływom.
Tak oto na dawnym trakcie pocztowym można napotkać miasta, takie jak Żary czy Wschowa, które już odkryły potencjał czasów panowania Wettynów i aktywnie wykorzystują go w swojej turystycznej strategii marketingowej regionu.
Inne miasta i gminy, otwarte na nowe historyczne konteksty, zachęcamy do zainteresowania czasami unii polsko-saskiej i jej śladami. Jednak – w nawiązaniu do wizji Augusta Mocnego, który już w epoce baroku pragnął zbliżenia Polaków i Saksończyków – głównym celem tego portalu jest zachęcenie Polaków i Niemców do wędrówki po historycznym szlaku wiodącym przez kraj sąsiedni. Szerokiej drogi!
Foto: Budynek dawnej stacji pocztowej w Żarach